کاهش آمار ترک تحصیلی و افزایش شمار خردسالان بازمانده از تحصیل
حقوق و قضا: برمبنای آمار اعلام شده از طرف وزارت آموزش و پرورش، در سال تحصیلی 1402-1401، 902 هزار و 188 کودک در مقاطع مختلف تحصیلی از تحصیل بازمانده اند که این رقم در سال تحصیلی 1402-1403 به 928 هزار و 729 کودک رسیده است. این درحالیست که در مقابل، نرخ «ترک تحصیل» در تمامی مقاطع تحصیلی با سیر نزولی همراه بوده است، به طوریکه این نرخ در کل دوره های تحصیلی از 1.97 درصد در سال 1401-1402 به 1.65 درصد در سال تحصیلی 1402-1403 کم شده است.
به گزارش حقوق و قضا به نقل از ایسنا، باتوجه به کارکردهای آموزش وپرورش در تغییرات بنیادین جامعه و نقش آن در تربیت نیروی انسانی آموزش دیده به عنوان راهبردی ترین دارایی کشور، سطح پوشش تحصیلی دانش آموزان و میزان دسترسی به آموزش عمومی را می توان از مهم ترین فاکتورهای پیشرفت و توسعه یافتگی و میزان بازماندگی از تحصیل و ترک تحصیل دانش آموزان را نشان دهنده تنزل جایگاه و از دست رفتن مزیت های طولانی مدت تحصیل برای آحاد مردم و گسترش فقر و مشکلات اقتصادی در جامعه و بسترساز لطمه های اجتماعی و بازتولید نابرابری های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور درنظر گرفت.
بازماندگی از تحصیل را می توان پدیده ای پیچیده و چند بعدی و دارای زیست بومی متشکل از وزارت آموزش و پرورش، نهادها و دستگاه های گوناگون در حوزه های سیاستگذاری، قانونگذاری، برنامه ریزی، اجرا و نظارت در حوزه های حکمرانی کشور دانست. هرچند شاخص پوشش تحصیلی خصوصاً دوره ابتدایی نسبت به دهه های قبل وضعیت بهتری پیدا کرده و هم اکنون به حدود ۹۸ درصد رسیده است اما نرخ قابل توجه ترک تحصیل دانش آموزان و وجود تعداد چشمگیری از خردسالان خارج از مدرسه یا بازمانده از تحصیل، عدم تحقق اهداف مربوط به آموزش الزامی و شکست در سیاست انسداد مبادی بی سوادی که از برنامه اول توسعه کشور تا حالا در دستور کار قرار داشته است، عارضه یابی و احصای علل و ریشه های اساسی پدیده بازماندگی از تحصیل و بازاندیشی در برنامه ها و ساز و کارهای مواجهه با این پدیده با رویکرد بین بخشی و فرابخشی در بالاترین سطوح حکمرانی کشور را اجتناب ناپذیر کرده است.
روند تغییرات وضعیت بازماندگی از تحصیل و ترک تحصیل
یکی از مهم ترین فاکتورهای ارزشیابی نظام آموزش وپرورش کشور، «شاخص بازماندگی از تحصیل» است. برمبنای مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش، شاخص «بازماندگی از تحصیل» نشان دهنده درصد خردسالان و نوجوانان از کل جمعیتی است که در بازه سنی رسمی یک دوره تحصیلی معین قرار دارند، اما در یک سال تحصیلی مشخص در هیچ یک از دوره های تحصیل رسمی الزامی ثبت نام نکرده اند.
همین طور یکی از فاکتورهای تعیین کننده وضعیت دانش آموزان بازمانده از تحصیل، شاخص ترک تحصیل است. بر طبق تعریف مرکز ملی آمار (۱۴۰۳)، شاخص ترک تحصیل نیز برای دانش آموزانی به کار می رود که حین تحصیل، پس از قبولی یا مردودی، بهر دلیلی نظام آموزشی را ترک کرده باشند.
بر اساس آمار وزارت آموزش و پرورش، در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، ۹۰۲ هزار و ۱۸۸ کودک در مقاطع مختلف تحصیلی از تحصیل بازمانده اند که در این آمار، به تفکیک تعداد بازماندگان از تحصیل در مقطع ابتدایی ۱۵۶ هزار و ۸۳۵ نفر، در دوره اول متوسطه ۱۹۵ هزار و ۵۶۸ نفر و در دوره دوم متوسطه ۵۴۹ هزار و ۷۸۵ نفر اعلام شده است.
همین طور نرخ ترک تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ در کل دوره های تحصیلی ۱.۹۷ درصد (معادل ۲۸۷ هزار و ۶۱۷ نفر) بوده است که این نرخ در مقطع ابتدایی ۰.۹۷ درصد (۸۷ هزار و ۵۴۴ نفر)، در دوره اول متوسطه ۴.۰۹ درصد (۱۴۹ هزار و ۲۸۸ نفر) و در دوره دوم متوسطه ۲.۵۹ درصد (۵۰ هزار و ۷۸۵ نفر) گزارش شده است.
اما در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ تعداد کل بازماندگان از تحصیل ۹۲۸ هزار و ۷۲۹ نفر بوده که از این تعداد ۱۷۱ هزار و ۹۹۲ نفر در مقطع ابتدایی، ۱۹۸ هزار و ۱۰۹ نفر در دوره اول متوسطه و ۵۵۸ هزار و ۶۲۸ نفر در دوره دوم متوسطه بوده اند. نرخ ترک تحصیل در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ در کل دوره های تحصیلی ۱.۶۵ درصد (معادل ۲۴۷ هزار و ۲۴۲ نفر)، در مقطع ابتدایی ۰.۹۱ درصد (۸۴ هزار و ۱ نفر)، در دوره اول متوسطه ۳.۴۷ درصد (معادل ۱۳۰ هزار و ۴۳۲ نفر) و در دوره دوم متوسطه ۱.۶۵ درصد (معادل۳۲ هزار و ۸۰۹ نفر) اعلام شده است.
افزایش تعداد خردسالان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲-۱۴۰۱
کاهش نرخ ترک تحصیل
بر این اساس، تعداد خردسالان بازمانده از تحصیل در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲-۱۴۰۱ بالا رفته است. به تفکیک مقاطع تحصیلی، تعداد بازماندگان در مقطع ابتدایی از ۱۵۶ هزار و ۸۳۵ نفر در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲ به ۱۷۱ هزار و ۹۹۲ نفر در سال تحصیلی جدید رسیده است. در دوره اول متوسطه نیز این رقم از ۱۹۵ هزار و ۵۶۸ نفر به ۱۹۸ هزار و ۱۰۹ نفر و در دوره دوم متوسطه از ۵۴۹ هزار و ۷۸۵ نفر به ۵۵۸ هزار و ۶۲۸ نفر بالا رفته است.
در مقابل اما، نرخ ترک تحصیل در تمامی مقاطع تحصیلی با کاهش همراه بوده است، به طوریکه نرخ ترک تحصیل در کل دوره های تحصیلی از ۱.۹۷ درصد (معادل ۲۸۷ هزار و ۶۱۷ نفر) در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۲ به ۱.۶۵ درصد (معادل ۲۴۷ هزار و ۲۴۲ نفر) در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ کم شده است.
بر طبق این آمار، بااینکه تعداد بازماندگان از تحصیل در سال تحصیلی جدید نسبت به سال قبل افزایش داشته، اما نرخ ترک تحصیل در مقایسه با سال قبل سیر نزولی را طی کرده است.
«نرخ خالص خردسالان بازمانده از تحصیل» مستلزم شناسایی دلیلهای عدم حضور این افراد در مدرسه
بر طبق گزارشی که از طرف مرکز پژوهش های مجلس انتشار یافته است، آمار ارائه شده در جدول فوق مربوط به تعداد افراد متولدین ۶ تا ۱۱ سال (بازه سنی ثبت نام دوره ابتدایی)؛ متولدین ۱۲ تا ۱۴ سال (بازه سنی ثبت نام دوره متوسطه اول) و متولدین ۱۵ تا ۱۷ سال (بازه سنی ثبت نام دوره متوسطه دوم) است که به دلیلهای مختلف در سال تحصیلی موردنظر در هیچ مدرسه ای به عنوان دانش آموز ثبت نام نشده و در سامانه دانش آموزی وزارت آموزش وپرورش کد دانش آموزی دریافت نکرده اند. در حقیقت این آمار برمبنای تفاضل تعداد کد ملی دانش آموزان ثبت نام شده یک بازه سنی مشخص از تعداد کد ملی افراد متولدشده آن بازه سنی که در ایران متولد شده اند محاسبه و گزارش شده است.
با اینحال ممکنست به دلیلهای مختلف همچون مرگ ومیر یا مهاجرت تعدادی از افراد متولدشده در بازه های سنی ۶ تا ۱۷ سال یا کم توانی ذهنی شدید، در اصل حضور یا ثبت نام تعدادی از این افراد در مدارس کشور ممکن نباشد. با وجود این، به سبب ضعف در سامانه های آماری و مشکلات محاسباتی، این افراد در آمار بازماندگان از تحصیل محاسبه می شوند.
همین طور تعدادی از خردسالان در مدارس غیررسمی یا شبه مدارسی همچون مدارس مسجدمحور مشغول به تحصیل شده و به سبب مشکلات مربوط به عدم ثبت نام رسمی این خردسالان در سامانه های وزارت آموزش و پرورش، در طول سال تحصیلی به عنوان بازمانده از تحصیل شناسایی شوند. با اینحال ممکنست این خردسالان در آخر سال تحصیلی در قالب طرح های بازماندگان از تحصیل در یکی از مدارس رسمی کشور ثبت نام شده و برای آنها کارنامه تحصیلی نیز صادر شود. در حقیقت این افراد مادامی که در سامانه های دانش آموزی وزارت آموزش وپرورش ثبت نام نکنند، کماکان از بازماندگان تحصیل محسوب می شوند، به همین دلیل احصای تعداد واقعی یا «نرخ خالص خردسالان بازمانده از تحصیل» مستلزم شناسایی دلیلهای عدم حضور این افراد در مدرسه و حذف قسمتی از افرادی است که در اصل فاقد شرایط تحصیل و ثبت نام در مدارس کشور بوده یا به صورتی دیگر در شبه مدارس یا مدارس خارج از کشور درحال تحصیل هستند.
منبع: judcms.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب