با صدور رای مطرح شد؛
نظر دیوان عدالت در ارتباط با شرط زبان خارجی در پذیرش دانشجوی دكتری
دیوان عدالت اداری ابطال بخشنامه مربوط به توانایی در داشتن زبان خارجی بعنوان یکی از شروط پذیرش دانشجوی دوره دکتری را بررسی کرد.
به گزارش حقوق و قضا به نقل از مهر درخواست ابطال بند «د» و تبصره ذیل ماده ۳ بخشنامه شماره ۵۷۲۰۹/۲۱ مورخ ۱۷/۰۹/۸۹ وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری (موسوم به بخشنامه دوره دکتری Ph.D) در دیوان عدالت اداری بررسی گردید. در این پرونده، شاکی دادخواستی به طرفیت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به خواسته درخواست ابطال بند «د» و تبصره ذیل ماده ۳ بخشنامه شماره ۵۷۲۰۹/۲۱ مورخ ۱۷/۰۹/۸۹ وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری (موسوم به بخشنامه دوره دکترا Ph.D) به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیأت عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می باشد:
د) داشتن توانایی در زبان خارجی
تبصره ۲: نحوه احراز صلاحیت علمی و توانایی در زبان خارجی برمبنای بخشنامه آزمون های نیمه متمرکز ورودی دکترا مصوب وزارت تعیین می شود.
شاکی اجمالاً اظهار نموده است که مصوبه مورد شکایت خلاف شرع و قانون است و باتوجه به سفارش نبی مکرم اسلام، حضرت محمد (ص)، در خصوص «اطلبوالعلم من المهد الی اللحد» و «اطلبوا العلم ولو بالصین» و «طلب العلم فرضه علی کل مسلم و مسلمه» و اصل ۳۷ قانون اساسی که بر اساس آن، تحصیل علم، حق هر شهروند ایرانی و تامین وسایل آن، تکلیف دولت می باشد و تحدید آن هر شخص یا مرجعی، غیر مشروع و غیر قانونی می باشد. از طرف دیگر، تقنین از شؤون مجلس شورای اسلامی است و وزارت خانه ها فقط اختیار وضع بخشنامه برای قوانین مصوب مجلس دارند، وزارت خانه طرف شکایت بر خلاف اصول ۱۳۸، ۷۱، ۴ ۷۲ قانون اساسی، بخشنامه مورد شکایت را تصویب نموده و وضع قاعده نموده است.
در بند «د» ماده ۳، داشتن توانایی در زبان خارجی بعنوان یکی از شروط پذیرش در دوره دکتری قید شده است که فاقد مبنای قانونی و خلاف شرع است. در تبصره ذیل آن نیز، نحوه احراز صلاحیت علمی و توانایی در زبان خارجی به تصویب بخشنامه آزمون های نیمه متمرکز مصوب وزارت موکول شده است. که به دلیلهای ذیل دارای ایراد است: الف) برگزاری آزمون از مطالبی است که با آموزش های انجام شده در طول تحصیل تناسب ندارد و عمدتاً از مطالبی است که در طول تحصیل و در کتب تحصیلی درج نشده و یا غیر در رابطه با مطالب تخصصی رشته تحصیلی است و این امر با آیه شریفه «و ما کنا معذبین حتی نبعث رسولاً» مغایرت دارد.
ب) بخشنامه عملاً موجب محرومیت از تحصیل و حق طبیعی، قانونی و شرعی ادامه تحصیلات عالیه شده است.
ج) این مشکل موجب تحدید سقف مجاز سنوات تحصیلی می شود.
د) مقام معظم رهبری فرموده اند که اصرار بر ترویج زبان انگلیسی در کشور ما یک کار ناسالم می باشد.
آئین نامه از این فرموده غفلت کرده است.
*دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
۱- مغایرت با اصول ۴، ۷۱، ۷۲، ۱۳۸ و ۳۰ قانون اساسی
۲- مغایرت با حدیث های نبوی «اطلبوالعلم من المهد الی اللحد»، «اطلبوا العلم ولو بالصین»، «طلب العلم فرضه علی کل مسلم و مسلمه» و آیه شریفه «و ما کنا معذبین حتی نبعث رسولاً»
* در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به سبب لایحه شماره ۱۹۰۸۹۷/۷۵/۷ مورخ ۰۶/۰۸/۱۳۹۷ بطور خلاصه توضیح داده است که:
۱- به استناد بخش (الف) ماده ۲ قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مصوب ۲۸/۵/۸۳، انسجام بخشیدن به امور اجرائی و سیاست گذاری نظام علمی و امور تحقیقاتی و فناوری کشور به وزارت علوم واگذار شده
است.۲- بند ۳ و ۴ از بخش (ب) قانون مذکور، برنامه ریزی اجرائی، آموزشی و تحقیقاتی متناسب با نیازها و تحولات علمی و فنی در جهان، تعیین ضوابط، معیارها و استانداردهای علمی مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی، از وظایف وزارت علوم بر شمرده است.
۳- به جهت امکان بهره مندی از منابع و مستندات تخصصی در مقطع دکتری و بهره مندی از کتاب ها و منابع و مقالات علمی و تحقیقاتی و استفاده از رفرانسهای خارجی و برقراری ارتباط با اندیشمندان دنیا و نشر یافته های و تحقیقات دانشجویان دکتری، برخورداری از شناخت قابل قبول از یکی از زبان های خارجی ضرورت دارد.
۴- این شرط در بخشنامه های مصوب ۷۲، ۸۴، ۸۸، ۸۹ و ۹۵ نیز درج شده بوده است و از سال ۶۸ تاکنون، یکی از شروط ورود به دوره دکتری، احراز توانایی ارزیابی خارجی مورد تاکید قرار گرفته است.
* چنانچه ادعای مغایرت مقرره مورد اعتراض با موازین شرعی مطرح گردیده است نظریه شورای نگهبان نوشته شود:
با توجه به ادعای مغایرت مصوبه با احادیث نبوی و آیه شریفه قرآن به شرح مذکور در خلاصه اظهارت شاکی، طی نامه شماره ۹۷۰۱۸۶۷ – ۱۴/۱۱/۹۷ از شورای نگهبان استعلام به عمل آمده است. مطابق پاسخ شماره ۲۰۴۳۱/۱۰۲/۹۹ مورخ ۱۴/۰۸/۹۹ شورای نگهبان، مصوبه مورد شکایت خلاف شرع شناخته نشده است.
رأی هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی:
در خصوص شکایت شاکی به خواسته ابطال بند «د» و تبصره ذیل ماده ۳ بخشنامه شماره ۵۷۲۰۹/۲۱ مورخ ۱۷/۰۹/۸۹ وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری که شرایطی همچون شرط داشتن توانایی در زبان خارجی را برای دانشجویان ورودی به دوره دکتری وضع نموده به لحاظ مغایرت با شرع انور و مغایرت با اصول ۱۳۸، ۷۲، ۷۱، ۳۷ و ۴ قانون اساسی باتوجه به اوراق و محتویات پرونده نظر به اینکه اولاً شورای محترم نگهبان به شرح جوابیه شماره ۲۰۴۳۱/۱۰۲/۹۹ مورخ ۱۴/۰۸/۹۹ مورد شکایت مغایر شرع ندانسته است و اینکه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر طبق قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب ۱۸/۵/۸۳ همچون قسمت (الف) ماده ۲ قانون مذکور و بندهای ۳ و ۴ قسمت (ب) ماده ۲ آن قانون واجد اختیار تدوین و ابلاغ بخشنامه دوره دکتری و قید بند (د) مورد شکایت را داشته است. بدین سبب در مجموع شکایت شاکی موجه تشخیص نمی گردد پس رأی به رد آن صادر و اعلام می گردد. این رأی طبق بند (ب) ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری ظرف بیست روز بعد از صدور از طرف رئیس دیوان عدالت اداری یا ده تن از قضات قابل اعتراض می باشد.
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب