گزارش حقوق و قضا؛
آزادی در سایه رافت اسلامی
حقوق و قضا: در 20 ماه اخیر تا كنون 14 دوره عفو اجرا شده است اما سه دوره عفو اخیر زندانیان كه با موافقت رهبری اجرا شد خاصیت های منحصر به فردی داشت.
به گزارش حقوق و قضا به نقل از مهر، بند ۱۱ اصل ۱۱۰ قانون اساسی یکی از بندهای مهم قانونی در کشور است که به عفو زندانیان و اختیارات رهبری اشاره می کند. طبق این بند از قانون اساسی، عفو یا تخفیف مجازات محکومین در حدود موازین اسلامی پس از پیشنهاد رییس قوه قضاییه همچون اختیارات رهبری شمرده می شود. متناسب با این بند از قانون هر ساله عفو های موردی و مناسبتی با پیشنهاد رئیس قوه قضائیه و موافقت رهبری انجام می شود اما عفوهای سال جاری تفاوتی با عفوهای سال قبل دارد.
یک روز پیش از شروع سال جاری بود که غلامحسین اسماعیلی سخنگوی دستگاه قضا خبر از عفوی گسترده داد. عفو و تخفیف مجازاتی که به مناسبت عید نوروز و اعیاد رجبیه بود.
اسماعیلی در این رابطه اعلام نمود: برآورد اولیه ما این است که حدود ۱۰ هزار نفر از زندانیان، مشمول این عفو خواهند شد و در میان زندانیان امنیتی هم پیش بینی می شود بیش از یک دوم از این زندانیان امنیتی، مشمول عفو مقام معظم رهبری قرار گیرند و از زندان آزاد شوند.
یکی از خاصیت های بارز این عفو که با پیشنهاد رئیس قوه قضائیه، رهبری با آن موافقت کرده بودند این بود که همه کسانی که در این عفو، مشمول عنایت رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفته اند از زندان آزاد می شوند، اما در عفو های قبلی در بعضی موارد، تقلیل مجازات بود و فرد در زندان می ماند.
با نخستین عفو سال ۹۹ تعداد زیادی از زندانیان مشمول که پرونده آنها ابتدا در کمیسیون های مربوطه بررسی و کارشناسی شده بود، آزاد و تعداد کثیری هم مشمول تخفیف مجازات شدند.
در درخواست این عفو، نکته قابل توجهی وجود داشت در خصوص اینکه تا حالا بی سابقه بوده است و همچون آن می توان به مشمول ضوابط عفو قرار گرفتن، محکومان جرایم امنیتی کمتر از پنج سال اشاره نمود.
نکته حائز اهمیت دیگر در عفو مذکور این بود که برخی از افرادی که مشمول بخشنامه اسفندماه رئیس قوه قضائیه (مرخصی کرونایی) شدند و به مرخصی رفتند نیز دیگر به زندان باز نمی گردند.
عفو برخی از دانشجویان و کارگران بازداشتی در خرداد
این تنها عفو گسترده امسال نبود و سه ماه بعد و در خرداد ماه سال جاری و به مناسبت عید فطر رهبر معظم انقلاب اسلامی با عفو یا تخفیف مجازات ۳۷۲۱ نفر از محکومان محاکم عمومی و انقلاب، سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان قضائی نیروهای مسلح موافقت کردند.
رئیس قوه قضائیه به مناسبت فرا رسیدن عید سعید فطر در نامه ای به رهبر انقلاب اسلامی پیشنهاد عفو یا تخفیف و تبدیل مجازات ۳۷۲۱ نفر از محکومان را که در کمیسیون مرکزی عفو و بخشودگی واجد شرایط لازم تشخیص داده شده اند، ارائه کرد که این پیشنهاد در امتداد اجرای قانون مورد موافقت رهبری قرار گرفت. یکی از نکته های مهم این عفو، تعدادی از محکومان امنیتی همچون برخی از دانشجویان، برخی کارگران هفت تپه و چند نفر از بازداشت شدگان روز کارگر در فهرست عفو قرار داشتند.
عفو و تخفیف مجازات ۲۱۳۵ زندانی در مردادماه
مرداد ماه امسال هم برای برخی از زندانیان ماه خوبی بود چونکه به مناسبت اعیاد سعید قربان و غدیر خم، حضرت آیت الله خامنه ای با عفو یا تخفیف و تبدیل مجازات دو هزار و یکصد و سی و پنج تن (۲۱۳۵) از محکومان محاکم عمومی و انقلاب، سازمان قضائی نیروهای مسلح و تعزیرات حکومتی موافقت کردند.
از این تعداد، ۲۱۸ نفر از محکومین سازمان تعزیرات حکومتی مشمول عفو یا تخفیف مجازات شده اند که با دستور رئیس سازمان تعزیراتی دستورات لازم برای این عفو ابلاغ و اجرا شد.
موج جدید آزادی زندانیان / باز هم امنیتی ها مشمول عفو شدند
اما موج جدید عفو زندانیان که به نوبه خود خاص هم شمرده می شود همزمان با ولادت مبارک پیامبر اسلام (ص) بود که مرحله جدید عفو و آزادی محکومان عمومی و امنیتی شروع شد.
قوه قضائیه با موافقت مقام معظم رهبری و در ادامه سیاست کلی حبس زدایی و خلوت کردن زندان های کشور در دوران تحول و به مناسبت میلاد پر برکت پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) و امام جعفر صادق مقابل السلام، عفو گسترده ای که شامل ۳۷۸۰ نفر از زندانیان و برخی محکومان امنیتی می شود را به مرحله اجرا گذاشته است.
عفو اغتشاش گران اغتشاشات ۹۶ تا ۹۸
در این جمع، ۲۳۰۱ نفر از زندانیان آزاد شدند که در زمره آنها، ۱۵۷ محکوم امنیتی از محکومانی که اتهامات تبلیغ مقابل نظام، اجتماع و تباتی، شرکت در اغتشاشات سالهای ۱۳۹۸، ۱۳۹۷، ۱۳۹۶ و سالهای پیش از آن داشتند، بعنوان یک اقدام ویژه مورد عفو قرار گرفتند و همین طور در این جمع به مناسبت هفته وحدت، ۱۶ نفر از اتباع کشورهای اسلامی مورد عفو مقام عظمای ولایت واقع شدند.
۱۵ دوره عفو در ۲۰ ماه
عفو محکومان مشمول و دارای شرایط لازم، به مناسبت اعیاد مذهبی و ملی، رویه ای است که طی سال های گذشته همیشه مورد توجه قوه قضائیه و موافقت و عنایت رهبر معظم انقلاب بوده است. اما این سیاست کلی در دوران تحول تفاوت هایی را به همراه داشت. اولاً تعداد این عفوها و افرادی که هربار شامل آن می شوند در دوره اخیر افزایش یافته، بطوریکه در یک سال و ۸ ماه گذشته ۱۴ عفو و آزادی مناسبتی به مرحله اجرا در آمده است که با احتساب و اجرای عفو اخیر به ۱۵ دوره می رسد. همین طور برخی زندانی ها مثل محکومین امنیتی در دوره تحول برای نخستین بار از این امتیاز بهره مند شده و اسامی آنها نیز در فهرست زندانیان عفو شده قرار گرفته است.
در ۱۸ ماهه اخیر و در دوره تحول، تا امروز فقط در حوزه زندانیان، حدود ۴۰ هزار نفر از زندانیان مشمول عفو قرار گرفتند که نیمی از آنها از زندان آزاد شدند و نیمی دیگر کاهش مجازات حبس داشتند.
نکته قابل اهمیت این است که بعضی از محکومین امنیتی نیز که عفو می شوند مدتی است با مرخصی بیرون از زندان هستند که به علت حسن رفتار مشمول عفو شده و دیگر به زندان باز نخواهند گشت.
این پانزدهمین آزادسازی زندانی ها در قالب عفو در دوره اخیر و سومین مرحله آزادی زندانیان امنیتی در طول یک سال و چند ماه گذشته است. این اقدام مهم بااینکه با سکوت جامعه رسانه ای خصوصاً رسانه های غربی که همیشه در بازداشت یک زندانی امنیتی جنجال به پا می کنند مواجه بود اما در امتداد قانون و اقدامی حقوق بشری بود که به اجرای سیاست کاهش جمعیت کیفری در قالب قانون کمک ویژه ای می کند.
لازم به ذکر است مبنا در تحول عفو و عفوهای پیشنهادی، کار کارشناسی، بررسی دقیق پرونده های قضائی، رصد اعمال و رفتار محکومان در دوران تحمل محکومیت در کمیسیون شهرستانی، استانی و مرکزی عفو قوه قضائیه، لحاظ نمودن تنبیه، ندامت، توبه و اصلاح مجرمان و عدالت در اجرای عفو در میان محکومان جرایم مختلف است که مورد نظر قرار می گیرد و بعد از طی چندین مرحله بررسی در نهایت توسط رئیس قوه قضائیه به رهبری پیشنهاد داده می شود. البته باتوجه به شیوع ویروس کرونا مرخصی ها و بعضاً عفوهایی هم برای زندانیان اجرا شد.
منبع: حقوق و قضا
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب