آشنایی با قوانین،
دعاوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمت
به گزارش حقوق و قضا، فصل هشتم باب سوم (دادرسی نخستین) قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب (در امور مدنی) از مواد ۱۵۸ تا ۱۷۷ به مبحث ˮدعاوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمتˮ پرداخته است.
به گزارش حقوق و قضا به نقل از ایسنا، در ادامه ی گزارش های آشنایی با قوانین، فصل هشتم (دعاوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمت) باب سوم قانون «آیین دادرسی مدنی» را مرور می نماییم.
فصل هشتم - دعاوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمت
ماده ۱۵۸ - دعوای تصرف عدوانی عبارتست از:
ادعای متصرف سابق مبنی براین که دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خویش را نسبت به آن مال درخواست می نماید.
ماده ۱۵۹ - دعوای ممانعت از حق عبارت است از:
تقاضای کسی که رفع ممانعت از حق ارتفاق یا انتفاع خویش را در ملک دیگری بخواهد.
ماده ۱۶۰ - دعوای مزاحمت عبارت است از:
دعوایی که به باعث آن متصرف مال غیرمنقول درخواست پیشگیری از مزاحمت کسی را می نماید که نسبت به متصرفات او مزاحم است بدون اینکه مال را از تصرف متصرف خارج کرده باشد.
ماده ۱۶۱ - در دعاوی تصرف عدوانی، ممانعت از حق و مزاحمت، خواستار باید ثابت نماید که مبحث دعوا حسب مورد، پیش از خارج شدن ملک از تصرف وی و یا پیش از ممانعت و یا مزاحمت در تصرف و یا مورد استفاده او بوده و بدون رضایت او و یا به غیر وسیله قانونی از تصرف وی خارج شده است.
ماده ۱۶۲ - در دعاوی تصرف عدوانی و مزاحمت و ممانعت از حق ابراز سند مالکیت دلیل بر سبق تصرف و استفاده از حق می باشد مگر آن که طرف دیگر سبق تصرف و استفاده از حق خویش را به طریق دیگر ثابت نماید.
ماده ۱۶۳ - کسی که راجع به مالکیت یا اصل حق ارتفاق و انتفاع اقامه دعوا کرده است، نمی تواند نسبت به تصرف عدوانی و ممانعت از حق، طرح دعوا نماید.
ماده ۱۶۴ - هرگاه در ملک مورد تصرف عدوانی، متصرف بعد از تصرف عدوانی، غرس اشجار یا راه اندازی بنا کرده باشد، اشجار و بنا درصورتی باقی می ماند که متصرف عدوانی مدعی مالکیت مورد حکم تصرف عدوانی باشد و در ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم، در باب مالکیت به دادگاه صلاحیتدار دادخواست بدهد.
ماده ۱۶۵ - درصورتی که در ملک مورد حکم تصرف عدوانی زراعت شده باشد، اگر موقع برداشت محصول رسیده باشد متصرف عدوانی بایدفوری محصول را برداشت و اجرت المثل را تأدیه نماید. درصورتیکه موقع برداشت محصول نرسیده باشد، چه این که بذر روییده یا نروییده باشد محکوم له بعد از جلب رضایت متصرف عدوانی مخیر است بین این که قیمت زراعت را نسبت به سهم صاحب بذر و دسترنج او پرداخت کند و ملک را تصرف نماید یا ملک را تا آخر برداشت محصول در تصرف متصرف عدوانی باقی بگذارد و اجرت المثل آنرا دریافت کند. همینطور محکوم له می تواندمتصرف عدوانی را به معدوم کردن زراعت و اصلاح آثار تخریبی که توسط وی انجام گرفته مکلف نماید.
تبصره - درصورت تقاضای محکوم له، دادگاه متصرف عدوانی را به پرداخت اجرت المثل زمان تصرف هم محکوم می نماید.
ماده ۱۶۶ - هرگاه تصرف عدوانی مال غیرمنقول و یا مزاحمت یا ممانعت ازحق در مرئی و منظر ضابطین دادگستری باشد، ضابطین مذکور مکلفندبه مبحث شکایت خواستار رسیدگی و با حفظ وضعیت موجود از انجام اقدامات بعدی خوانده جلوگیری نمایند و جریان را به مراجع قضایی اطلاع داده، برابر نظر مراجع مورد اشاره اقدام نمایند.
تبصره - درصورتیکه به دلیل یکی از اقدامات مذکور در این ماده، احتمال وقوع نزاع و تحقق جرمی داده شود، ضابطین باید فوراً از وقوع هرگونه درگیری و وقوع جرم در حدود وظایف خود جلوگیری نمایند.
ماده ۱۶۷ - درصورتی که دو یا چند نفر مال غیرمنقولی را به صورت مشترک در تصرف داشته یا استفاده می کرده اند و برخی از آنان مانع تصرف یااستفاده و یا مزاحم استفاده بعضی دیگر شود حسب مورد درحکم تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق محسوب و مشمول مقررات این فصل خواهد بود.
ماده ۱۶۸ - دعاوی در ارتباط با قطع انشعاب تلفن، گاز، برق و وسایل تهویه و نقاله ( از قبیل بالابر و پله برقی و امثال آنها) که مورد استفاده در اموال غیرمنقول است مشمول مقررات این فصل می باشد مگر این که اقدامات بالا از سوی مؤسسات مربوط چه دولتی یا خصوصی با مجوز قانونی یا مستندبه قرارداد صورت گرفته باشد.
ماده ۱۶۹ - هرگاه شخص ثالثی در مبحث رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق در حدود مقررات مورد اشاره خود راذی نفع بداند، تا زمانی که رسیدگی خاتمه نیافته چه در مرحله بدوی یا تجدیدنظر باشد، می تواند وارد دعوا شود. مرجع در ارتباط با این امر رسیدگی نموده، حکم مقتضی صادر خواهد نمود.
ماده ۱۷۰ - مستأجر، مباشر، خادم، کارگر و به صورت کلی اشخاصی که ملکی را از سوی دیگری متصرف می باشند می توانند به قائم مقامی مالک برابرمقررات بالا شکایت کنند.
ماده ۱۷۱ - سرایدار، خادم، کارگر و به صورت کلی هر امین دیگری، درصورتیکه بعد از ده روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه مالک یا مأذون از سوی مالک یاکسی که حق مطالبه دارد در خصوص مطالبه مال امانی، از آن رفع تصرف ننماید، متصرف عدوانی به حساب می آید.
تبصره - دعوای تخلیه در ارتباط با معاملات با حق استرداد و رهنی و شرطی و هم درمواردی که بین صاحب مال و امین یا متصرف قرارداد و شرایط ویژه ای برای تخلیه یا استرداد وجود داشته باشد، مشمول مقررات این ماده نخواهند بود.
ماده ۱۷۲ - اگر در جریان رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق، سند ابرازی یکی از طرفین با رعایت مفاد ماده (۱۲۹۲) قانون مدنی مورد تردید یا انکار یا جعل قرار گیرد، چه تعیین جاعل شده یا نشده باشد، درصورتیکه سند مورد اشاره مؤثر در دعوا باشد و نتوان از راه دیگری حقیقت را احراز نمود، مرجع رسیدگی کننده به اصالت سند هم رسیدگی خواهد نمود.
ماده ۱۷۳ - به دعاوی تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق که یک طرف آن وزارت خانه یا مؤسسات و شرکتهای دولتی یا وابسته به دولت باشد هم برابر مقررات این قانون رسیدگی خواهد شد.
ماده ۱۷۴ - دادگاه درصورتی رای به نفع خواستار می دهد که به صورت مقتضی احراز کند خوانده، ملک متصرفی خواستار را عدواناً تصرف و یامزاحمت یا ممانعت از حق استفاده خواستار نموده است. درصورتیکه پیش از صدور رای، خواستار تقاضای صدور دستور موقت نماید و دادگاه علل وی را موجه تشخیص دهد، دستور پیشگیری از ایجاد آثار تصرف و یا تکمیل اعیانی از قبیل راه اندازی بنا یا غرس اشجار یا کشت و زرع، یا از بین بردن آثار موجود و یا پیشگیری از ادامه مزاحمت و یا ممانعت از حق را درملک مورد دعوا صادر خواهد نمود. این دستور با صدور رای به رد دعوا مرتفع می شود مگر اینکه مرجع تجدیدنظر دستور مجددی در این خصوص صادر نماید.
ماده ۱۷۵ - درصورتی که رای صادره در خصوص رفع تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق باشد، بلافاصله به دستور مرجع صادرکننده، توسط اجرای دادگاه یا ضابطین دادگستری اجرا خواهد شد و درخواست تجدیدنظر مانع اجرا نمی باشد. در صورت فسخ رای در مرحله تجدیدنظر، اقدامات اجرایی به دستور دادگاه اجراکننده حکم به حالت پیش از اجرا اعاده می شود و درصورتی که محکوم به، عین معین بوده و استرداد آن ممکن نباشد، مثل یاقیمت آن وصول و تأدیه خواهد شد.
ماده ۱۷۶ - اشخاصی که بعد از اجرای حکم رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق باردیگر مورد حکم را تصرف یا مزاحمت یاممانعت از حق بنمایند یا دیگران را به تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق مورد حکم وادار نمایند، به مجازات مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد.
ماده ۱۷۷ - رسیدگی به دعاوی مبحث این فصل تابع تشریفات آیین دادرسی نبوده و خارج از نوبت بعمل می آید.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب